NHỮNG ĐIỀU TUYỆT VỜI Ở HAITI

Nhắc về Haiti, người ta thường hình dung tới nghèo đói và bất ổn, thế nhưng những ngày ở Haiti tôi lại tìm thấy nhiều điều tốt đẹp và tích cực khác. Đó còn là thiên nhiên màu xanh đẹp mê đắm, một lịch sử đáng tự hào và những người dân yêu nghệ thuật.

Thế giới màu xanh khi ta dừng chân ở Haiti

Đất nước thuộc vùng biển Caribe xinh đẹp này chưa bao giờ làm người yêu thiên nhiên thất vọng về màu xanh của nó. Màu xanh mát của núi rừng, xanh thăm thẳm của biển cả, xanh trong của bầu trời, tất cả phủ sắc lên nhau trong không gian dịu dàng nhất.

Haiti cùng với Cộng hòa Dominica chia nhau diện tích đảo Hispaniola – hòn đảo nằm trong quần đảo Đại Antilles ở châu Mỹ. Đặc trưng địa hình ở đây là đồi núi và biển. Hầu như cả đất nước Haiti nằm vắt mình trên những ngọn đồi nhấp nhô, bởi vậy, người dân địa phương xây nhà thành tầng tầng lớp lớp men theo những con dốc cao. Và vì là đảo quốc nên đối với Haiti “đặc sản” nổi tiếng nhất chính là biển. Biển Haiti sạch và trong, làn nước xanh mát không gì sánh bằng, thi thoảng có thể nhìn thấy cả những chú cá nhỏ bơi lội tung tăng.

Các bãi biển ở Haiti thường được bao bọc bởi những dãy núi dài, vì thế biển rất lặng, sóng nhỏ từng cơn dịu dàng. Tôi đặc biệt thích cảm giác tắm biển mà không không lo bị sóng dập. Biển ở Haiti cũng không phải là vùng biển của lồng lộng gió và nắng hanh hao. Dọc bờ biển có nhiều bóng cây cho bạn tha hồ trú ngụ. Tôi lựa chọn nằm dài dưới bóng cây để ngắm nhìn những người khác vui đùa dưới làn nước trong mát và lấp lánh như thủy tinh, lòng dâng lên những cảm xúc bình yên.

Vươn lên từ bóng tối nô lệ

Từ trung tâm thủ đô Port Au Prince, tôi lái xe dọc theo con đường trải nhựa dễ chịu, được bao bọc bên phải bởi những ngọn núi xinh đẹp và đầy tượng hình, nhìn kĩ dãy núi trông giống như cơ thể của một người phụ nữ to lớn đang ngủ; và bên trái là một vùng biển xanh thẳm và yên bình. Lối đi thư giãn, phong cảnh thật đẹp. Sau khoảng một giờ lái xe, khi chạm vào ranh giới thị trấn nhỏ Montrouisien, tôi rẽ trái vào một đường mòn cũ, đây là lối vào của bảo tàng Ogier- Fombrun.

Ogier- Fombrun nằm trong khu nghỉ mát Moulin Sur Mer xinh đẹp, đây là bảo tàng lịch sử nổi tiếng của thủ đô, là nơi mà bạn có thể dễ dàng tìm hiểu về những nét văn hóa lịch sử ấn tượng của Haiti.

Bảo tàng lịch sử Ogier-Fombrun tiền thân là đồn điền mía đường của một Đại tá quân đội tên là Guillaume. Tòa nhà này được xây từ năm 1760 của thế kỉ 18. Trong thời kì cách mạng của Haiti, nơi này bị bỏ hoang từ năm 1799. Mãi đến năm 1977 mới được Kiến trúc sư Gérard Fombrun phục hồi và tái thiết. Trên tinh thần bảo vệ di sản quốc gia, ông Gerard Fombrun đã thu thập các tư liệu, vật dụng từ thời tiền Columbus đến thời thuộc địa của Tân Ban Nha và Pháp, cho đến khi thành lập quốc gia Haiti năm 1804. Đây là nơi lớn lưu lại các vết tích về một quần thể nhà có ống dẫn nước dài tới 150m. Khi bánh xe quay, nguồn nước được dẫn đến khắp các ống nước trong khuôn viên, phục vụ cho việc sản xuất đường mía. Thời điểm đó, Haiti là quốc gia thuộc địa hưng thịnh nhất của Pháp, cung cấp ¾ lượng đường mía cho toàn thế giới.

Trái ngược với ánh hào quang kinh tế mà một nước thuộc địa như Haiti từng mang đến cho nước đế quốc, thời kỳ thuộc địa lại là một trong những khoảng thời gian đen tối nhất trong lịch sử Haiti, đặc biệt là với những người nô lệ. Tuy nhiên, cũng chính bởi thời kỳ này mà sau này Haiti trở thành đất nước giàu văn hóa với di sản đa lục địa, thể hiện bằng hai ngôn ngữ (tiếng Pháp và tiếng Creol), âm nhạc và nghệ thuật tuyệt đẹp, phản ánh những ảnh hưởng đến từ châu Phi, Ấn Độ và châu Âu. Ba nền văn hóa này hòa phối và hiển hiện trong cuộc sống của người dân Haiti, cho dù họ có nhận ra hay không.

Năm 1804, Haiti tuyên bố độc lập. Đây là quốc gia do người da đen độc lập phi thực dân hóa đầu tiên trên thế giới, là quốc gia duy nhất mà sự độc lập có được một phần là nhờ cuộc nổi loạn của nô lệ. Tinh thần giải phóng Haiti đã truyền cảm hứng cho nhiều quốc gia, và do đó trở thành mối đe dọa cho trật tự đã được thiết lập trong thế giới thời đó.

Câu chuyện về Haiti là một nhân chứng hữu hình cho sự khủng khiếp của chế độ nô lệ, và không bao giờ nên bị lãng quên. Những người được đưa tới từ châu Phi đã bị cưỡng bức lao động nhưng tâm trí và linh hồn của họ không chịu khuất phục. Họ đã giữ sự lạc quan của mình, đã phát triển chúng để củng cố bản thân, và đây cuối cùng là yếu tố quan trọng dẫn đến thành công của nền độc lập Haiti.

Những người dân yêu nghệ thuật

Giống như tinh thần sống của người Haiti, nghệ thuật đặc sắc nhất ở đây lại xuất phát từ một vật liệu khô khan thô ráp, đó là mỹ nghệ sắt. Người dân Haiti đã khéo léo kết hợp sự cứng cáp mạnh mẽ của các thanh sắt với sáng tạo nghệ thuật uyển chuyển để tạo nên những tác phẩm ấn tượng nhất. Sản phẩm từ vật liệu sắt của Haiti đạt được độ tinh xảo và độ bền để sử dụng trang trí ngoài trời. Mỹ nghệ sắt của Haiti phối hợp hài hòa trong trang trí nội thất, sân vườn; được các nhà hàng, khách sạn sang trọng đều rất yêu chuộng sử dụng. Bên cạnh đó, từ đồ chơi trẻ em cho đến đồ dùng hàng ngày tại Haiti cũng đều có thể làm bằng sắt với màu sắc và kiểu dáng rất đa dạng.

Địa điểm hoàn hảo nhất để chiêm ngưỡng kiến trúc kim loại và nghệ thuật sắt của Haiti chính là khu chợ Sắt, đôi khi bạn sẽ nghe người dân bản xứ gọi là nó là chợ Hyppolite vì cựu tổng thống Florvil Hypolite đã mua lại cấu trúc kim loại này từ Pháp. Chợ Sắt được xây dựng vào những năm 1890, bị phá hủy hoàn toàn bởi trận động đất lớn nhất lịch sử Haiti năm 2010. Tuy nhiên đến năm 2011, chợ Sắt đã được dựng lại nguyên mẫu với chi phí 18 triệu đô la. Ngày nay, chợ Sắt được xem là di sản quốc gia của Haiti. Chợ bao gồm hai hội trường lớn có vòm và khung sườn nhà bằng sắt, mỗi nhà vòm rộng 2.000m². Nó được kết nối bởi một cổng sắt với bốn tòa tháp hình vòm cùng một chiếc đồng hồ đính trên mặt tiền cổng. Toàn bộ cấu trúc được sơn màu đỏ với các điểm nhấn màu xanh lá cây ấn tượng.

Đây có lẽ là nơi đông đúc nhất của đất nước Haiti. Đến với chợ Sắt, bạn phải chuẩn bị tinh thần là không nên e dè hoặc quá “lịch sự”, nếu không bạn sẽ bị choáng ngợp bởi đám đông, hàng hóa và sự chèo kéo. Tại chợ Sắt, tất cả những gì bạn muốn nhìn thấy tại Haiti sẽ có mặt ở đây, từ đồ thủ công mỹ nghệ cho đến các loại gia vị và thực phẩm. Đừng vội vàng, hãy ngắm nghía cẩn thận và thoải mái mặc cả với người bán hàng, bạn sẽ bước vào một cuộc săn lùng hàng hóa trong bầu không khí điên rồ vui vẻ nhất. Tất nhiên. chợ Sắt không hoàn toàn phù hợp với người không thích náo nhiệt và đám đông.

Ngoài mỹ nghệ sắt, vẽ tranh sơn dầu trên vải bố cũng là công việc quen thuộc của người dân Haiti. Lượng tranh bán ngoài đường phố nhiều đến nỗi bạn có thể nghĩ rằng người người ở Haiti đều là họa sĩ. Những bức tranh thường là khung cảnh chợ búa và cảnh đẹp của Haiti. Trong từng nét vẽ vẫn đượm thói quen sinh hoạt và văn hóa châu Phi, được người họa sĩ phác họa thành bức tranh sống động tuyệt đẹp.

Và khi đi dạo trên đường phố, bạn cũng sẽ dễ dàng bắt gặp những mảng tường đầy hình vẽ trang trí sinh động. Tôi đi qua nhiều con phố với những mảng sơn tường lớn, đa phần người Haiti thích phối hợp nhiều màu sắc với nhau với các chủ đề tự do. Đây chắc hẳn là một nơi tạo ra được nhiều khung hình đẹp.

 

 

Tips:

Visa

Đại sứ quán Haiti tại Việt Nam nằm tại địa chỉ 44/4 Vạn Bảo, Ngọc Khánh, Ba Đình, Hà Nội. Bạn có thể làm visa online hoặc xin trực tiếp visa tại Đại sứ quán khá dễ dàng với chi phí 75USD. Tuy nhiên lưu ý rằng không có đường bay trực tiếp từ Việt Nam tới Haiti nên khi quá cảnh tại các nước khác bạn cần lưu ý vấn đề thủ tục visa tại các nước này.

Sim 4G

Sau khi nhập cảnh vào trong sân bay Haiti, bạn nhìn ngay lối ra sẽ có các cửa hàng phát sim miễn phí của các công ty viễn thông. Đây là đất nước có nhà mạng Viettel đầu tư nên cũng là nơi có nhiều người Việt, nếu cần bạn sẽ được hỗ trợ về thông tin dễ dàng.

Phương tiện di chuyển

Ở Haiti rất phổ biến xe máy Tap Tap, giống như xe ôm của Việt Nam. Bạn nên mặc cả giá trước khi đi, trung bình khoảng 50 Haiti Gourde (~12.500VND) cho 2km. Bạn cũng có thể dùng tiền đô la Mỹ, tuy nhiên để thuận tiện vẫn nên đổi từ tiền đô ra Haiti Gourde. Bạn không nên thuê xe để tự lái vì đường rất hẹp và địa hình ở đây nhiều dốc cao, khá khác biệt so với Việt Nam.

Thời tiết

Haiti ít mưa, chủ yếu mưa vào cuối ngày hoặc ban đêm. Nhiệt độ ban ngày khoảng 30̊C. Bạn nên chuẩn bị kem chống nắng và mũ rộng vành khi ra ngoài.