Nghệ thuật biểu diễn múa trống Hoàng Gia
Ở Burundi không có trường dạy về văn hóa nghệ thuật, tất cả sự lưu truyền thực hiện theo lối cha truyền con nối, để lại cho thế hệ sau. Tôi có dịp đến thăm ngôi nhà cổ của nghệ nhân Baranshakaje, ông là một tay trống hoàng gia cho vị vua cuối cùng của Burundi. Đứng trong túp lều tranh hình cây nấm trên đồi Gishora tôi được người hướng dẫn giải thích về loại nhạc cụ trống gỗ mà người dân Burundi rất tự hào này. Là người của thế hệ trẻ hiện đại, tôi chìm đắm trong một không gian khác của thế giới mà mình rất đỗi xa lạ.
Mọi thứ trở nên càng hấp dẫn hơn vì tôi là người yêu thích lịch sử và văn hóa. Tôi mường tượng được khung cảnh cổ xưa huy hoàng của vua chúa Burundi trong đám rước rực rỡ sắc màu kèm tiếng trống rền vang. Tham quan khu nhà bảo tồn trống truyền thống của Burundi cho tôi một cái nhìn sâu sắc về văn hóa nước này cũng như cả vùng lấy múa trống làm truyền thống nghệ thuật như Đông Phi.
Cây D’umuvugangoma tên gọi khác là Cordia Africana được hiểu là cây làm trống
Năm 2014 UNESCO công nhận múa trống của Burundi là di sản văn hóa thế giới. Ông Baranshakaje được dân Burundi tôn vinh là nghệ nhân, người có công trong việc truyền nghề và bảo tồn văn hóa múa trống hoàng gia. Trên đồi Gishora tôi cũng tận mắt nhìn thấy được cây D’umuvugangoma tên gọi khác là Cordia Africana được hiểu là cây làm trống. Người ta rất trân trọng cây này, vì đây là loại gỗ quý, chỉ riêng nó mới tạo ra được âm thanh hay cho trống biểu diễn. Cây D’umuvugangoma sống trong rừng sâu đặc biệt tạo ra âm thanh hay và vang vọng, trống làm từ cây này cũng bảo quản được hơn trăm năm.
Tôi phấn khích đứng cạnh một anh bạn địa phương để nghe về cách người dân đốn hạ cây và làm trống như thế nào. Người ta nói rằng các loài trăn lớn rất thích sống trong tán lá cây này. Cho nên nếu muốn đốn hạ một cây D’umuvugangoma để làm trống, người ta phải phun một hợp chất tinh dầu thảo mộc đặc biệt, để xua đuổi con trăn đi sau đó mới hạ thân cây xuống. Bao nhiêu công đoạn vất vả mới làm ra được một cái trống, việc giữ gìn nét đẹp văn hóa thật đáng quý.
Ở Burundi múa trống làm tăng thêm sự long trọng uy nghiêm trong lễ tiết hoàng gia, lễ đăng quang, hoặc trong các dịp chào đón nguyên thủ quốc gia, cưới hỏi, sự kiện. Tùy theo từng quy mô điều kiện mà đoàn vũ công nhiều hay ít người. Bài múa trống được bắt đầu khi một số người mang cây giáo và khiên trang trí dẫn đầu các đám rước, tập hợp tại khu vực sắp biểu diễn, hát và múa các điệu truyền thống. Sau đó nhóm vũ công chính xếp thành hình bán nguyệt, lấy một cái trống lớn nhất làm trung tâm. Múa trống mang đến một nhịp điệu cổ điển và hấp dẫn, tượng trưng cho sức mạnh và năng lượng vui vẻ. Xen lẫn không khí hào hùng uy dũng ấy là sự thần bí lôi cuốn của điệu nhảy chiến binh, từ trang phục cho đến những tiếng la lớn, đều nhịp xen lẫn tiếng trống vang rền.
Xem xong màn biểu diễn múa trống trong một sự kiện có Tổng thống nước này tham dự, dù là một ngoại tộc tôi cũng hưởng lây cảm giác gắn kết, tinh thần hân hoan đoàn kết dân tộc mà âm hưởng của tiết mục múa trống này mang lại. Xem múa trống tôi chứng kiến được một cảnh tượng mạnh mẽ đầy xúc động là sự kết hợp đồng bộ từ nhảy múa, thơ ca, các bài hát truyền thống và âm thanh. Đoàn vũ công biểu diễn múa trống là các chàng trai trẻ săn chắc, khoảng từ mười lăm người trở lên, luôn luôn là con số lẻ. Trong đoàn khách tham quan tôi không kiềm nén được cảm xúc lúc phải xuýt xoa, khi lại giật mình thon thót khi thấy vũ công, đội đầu tung hứng nhảy múa điêu luyện với cái trống gỗ bọc da bò nặng khoảng 100 kg.
Xem phần tiếp theo về Burundi tại đây !!!