Lạc chính mình trong Thị Trấn Đá xinh đẹp
Thị Trấn Đá (Stone Town) là một di sản được UNESCO công nhận vào năm 2000. Thị trấn này nằm trong quần đảo bán tự trị Zanzibar, nơi hội tụ nhiều nên văn hóa và tộc người khác nhau. Do yếu tố lịch sử, Stone Town tiếp nhận các dòng người đến sinh sống và buôn bán từ Ấn Độ, Đông Phi, Ba Tư, Tây Ban Nha…Từ đây tạo ra một văn hóa đặc biệt và đa dạng.
Kiến trúc của Thị Trấn Đá mang âm hưởng phong cách chiết trung, cổ kính, toàn bộ được xây dựng bằng đá, nổi bật trên những con đường nhỏ hẹp, quanh co. Lướt qua từng góc phố, bạn sẽ bị ấn tượng bởi những khung cửa gỗ được chạm trổ công phu. Bất cứ ngôi nhà nào, dù to hay nhỏ, chủ nhân của nó cũng chọn loại gỗ tốt nhất, đẹp nhất để làm cửa chính, điêu khắc rất cầu kì.
Dù thiếu thốn những thứ hiện đại và nền công nghiệp kém phát triển, nhưng bù lại người dân bản xứ Châu Phi lại mang trong mình năng khiếu về nghệ thuật. Họ có thể nhảy múa điêu luyện mà không cần qua trường lớp. Sự yêu thích màu sắc sặc sỡ cho họ cái nhìn về thời trang và hội họa khác biệt so với các nền văn hóa khác.
Những con hẻm tôi đi qua, tràn ngập tranh màu nước vẽ trên chất liệu vải bố, đồ điêu khắc, trang sức nguyên liệu từ biển, các món hàng đan dệt thủ công. Tôi say sưa không rời tay khỏi những tấm khăn choàng mềm mại, mướt rượt khi quấn vào người. Là con gái, khi lạc vào thế giới muôn màu này tôi thực tình không muốn bước ra. Cho tới khi anh bạn đi cùng kéo tôi bừng tỉnh, rời ngón tay đang bị thôi miên trong chốn sắc màu ma mị này.
Tôi lại tiếp tục băng qua hết các ngóc ngách của Thị Trấn Đá, trong lòng phơi phới như muốn uống đầy hình ảnh đẹp đẽ này vào lòng. Tôi có cảm giác người người ở Stone Town làm nghệ thuật, nhà nhà làm nghệ thuật chứ không đơn thuần là bày bán hàng lưu niệm cho khách du lịch nữa.
Khi hoàng hôn ngả bóng, Thị Trấn Đá Stone Town không đơn thuần là xinh đẹp nữa. Bạn như lạc vào thế giới xưa cổ, thấp thoáng sắc màu của Ba Tư – Ả Rập, một chút Châu Phi, Tây Á, một chút Châu Âu, bồng bềnh. Tôi dừng chân ở vườn Forodhani, đây là một công viên nhỏ nằm ngay trước mặt tổ hợp Cung Điện Sultan, Nhà Kỳ Diệu và Pháo Đài Cũ. Khi màn đêm buông xuống vườn Forodhani lên đèn trở thành một chợ đêm thực phẩm lung linh và sinh động.
Tại đây phổ biến nhất là hải sản nướng, bánh bột gạo ủ men (giống bánh bò xốp của Việt Nam), rau củ trái cây. Tôi đã “chén” no bụng các món nướng hải sản và quyết định đi bộ tìm quán trà sau đó. Quán trà – nhà hàng phong cách Ba Tư xinh đẹp nổi tiếng nhất của thị trấn là Tea House Restaurant tại số 236 đường Hurumzi. Thưởng thức một tách African tea ấm áp, không gian cổ điển tại đây sẽ khiến bạn hài lòng cho một buổi tối lung linh bên người thương.
Tôi ngồi trên tầng thượng của quán trà, nhìn xuống ánh đèn mờ ảo trên toàn trấn, các ngôi nhà gỗ được chạm trổ công phu, xem lẫn vào tòa thành trì toàn bằng đá. Tất cả hòa quyện nên một khung cảnh cổ kính, lạ lùng, đẹp đẽ đến xao lòng. Đâu ai biết được cả thị trấn này vào thế kỉ trước là một thời kì tăm tối buôn bán nô lệ khét tiếng. Nhắc tới Zanzibar không chỉ là vẻ đẹp của vùng Đông Phi, mà đâu đó thấp thoáng nỗi buồn lịch sử của một dân tộc.
Nô lệ ở Zanzibar được bày bán như một món hàng, người mua có thể mặc cả theo ngoại hình, sức khỏe, độ khéo léo…Tôi nhớ đến bộ phim đoạt giải Oscar “12 years a Slave” kể về cuộc đời mười hai năm làm nô lệ của một anh chàng da đen. Nghĩ về số phận của một dân tộc sinh ra đã trở thành nô lệ, có những người đang tự do bỗng dưng sau một giấc ngủ lại trở thành thân phận xiềng xích như anh chàng Solomon trong phim.
Nếu bạn là người yêu thích tìm hiểu lịch sử, bạn cũng có thể đến tham quan các chợ nô lệ được người ta tái dựng ở thị trấn. Hoặc bắt xe đi 45 phút về hướng bắc để thăm hang động Coral Cavern Mangapwani. Đây là hang động hình thành trên một tảng đá có niên đại cách đây khoảng 1.6 triệu năm. Trong hang có hướng đi thông ra biển. Nơi đây vào thời kì sở hữu buôn bán nô lệ từng là nơi ẩn nấu của nô lệ. Sau đó cũng là nhà tù nơi nô lệ được dồn vào sống tạm chờ ngày đi thông ra biển để lên thuyền bán cho các nước khác.
Là người yêu thiên nhiên và văn hóa lịch sử, hòn đảo này sẽ làm bạn lưu luyến không thôi. Tôi rất nhiều lần hoài niệm Zanzibar, nhớ tiếng cười của mình vang lên trong ngách phố đá cũ. Cứ phải đến, cứ phải dẫm đôi chân trần trong làn nước xanh lam ngọc này, bạn sẽ thấy được sâu thẳm của Châu Phi xinh đẹp và bình yên đến nhường nào.